 |
| Refleksoloji ve Kullanım Alanları |
Refleksoloji, ayaklarda ve ellerde bulunan ve iç organlarımıza ve vücudumuzun çeşitli bölgelerine karşılık gelen, belli başlı noktalara masaj uygulama tekniğidir. Uygulanan bu masaj vücudun belli bölgelerinde bloke olmuş enerjiyi çözerek, bedenin kendi kendisini iyileştirme gücünü harekete geçirir ve kişinin kendisini, fiziksel, duygusal ve ruhsal bakımdan iyi hissetmesini sağlar ve kişiye doğal dengesini kazandırır.
Refleksoloji, birçok kültürde eski zamanlardan beri uygulanan bir tamamlayıcı alternatif tıp yaklaşımı olmakla birlikte, ülkemizde kullanımı yaygın değildir ve maalesef pek çok sağlık personeli tarafından bilinmemektedir.
Ülkemizde Bayraklı ve ark.nın (2012) hekim ve hemşireler ile yaptıkları bir çalışmada hekim ve hemşirelerin %57,1’i; Köksoy ve Akan’ın (2008) doktor, hemşire ve ebelerle yaptıkları farklı bir çalışmada ise doktor, hemşire ve ebelerin %69,4’ü TAT yaklaşımı olarak, refleksolojiyi hiç duymadıklarını bildirilmiştir.
Uzmanlar tarafından uygulandığında hastalık semptomlarını ve tedavide kullanılan ilaçların yan etkilerini azaltan, fiziksel ve psikolojik destek vererek hastaların yaşam kalitesini arttıran, refleksoloji pek çok hasta tarafından bilinçsiz olarak internet ortamında araştırılmakta ve uygulanmaktadır. Bu nedenle bu yazıda refleksolojinin etkileri ve kullanım alanları hakkında bilgi vermek, sağlık personelinin bu konuda bilinçlenmesini ve bu yaklaşımın hastalar tarafından daha sağlıklı kullanılmasını sağlayacaktır.
Refleksolojinin Tarihçesi
Refleksoloji, birçok kültürde eski zamanlardan beri uygulanmaktadır. 5000 yıl önce Hindistan’da ve Çin’de kullanıldığı tahmin edilmekle birlikte; MÖ 2350 yılında Mısırlı bir hekimin mezarındaki el ve ayak refleksolojisinin duvar üzerindeki tasvir edilmiş resmi, bu yaklaşımın kullanımın çok eski zamanlara dayandığının en somut delili olarak gösterilmektedir.
 |
| M.Ö. 2350 Yıllarında Antik Mısır Saq-qara, Ankhmahor’da Bulunan Doktor Mezarında Refleksoloji Tedavisi Resmeden Bir Resim |
Batı kültüründe refleksoloji üzerine yazılmış ilk kitap doktor Dr. Adamus ve Dr. A’tatis tarafından 1582’de yayımlanmıştır. Modern Batı toplumunda refleksoloji uygulamasının tanınması ve gelişmesi, Dr. William H. Fitzgerald, vücut üzerindeki belirli noktalara basınç uygulandığında el, kol, omuz, çene, burun ve kulaklar üzerinde anestetik bir etki edildiğini; ağrının hafiflediğini ve vücudun belirli organlarının fonksiyonlarında da gelişme olduğunu bulmuştur.
1917’de medikal eleştirmen ve yazar Dr. Edwin Bowers, Dr. Fitzgerald’ın iddialarını araştırmış ve onunla ortaklaşa “Zone Therapy” kitabını yazarak tedaviyi ayrıntılı olarak anlatmıştır.
1930’ların başında St. Petersburg, Florida’da bir fizyoterapist olan Eunice Ingham (1879-1974), vücuttaki organların ayaklara yansıdığı noktalarda çalışan esas kişi olmuştur (Tuğay 2010, Köksoy vd. 2008, Domenico 2007).
Refleksoloji: Etkileri ve Kullanım Alanları
Refleks sözcüğünün sözlük anlamı “Dış etkilere bağlı olmak üzere istemsiz kas kasılması”dır. Ancak refleksoloji sözcüğünün içinde bulunan “refleks” terimi, yansıma ya da aksetme anlamına gelir. Bu nedenle refleksoloji terimi; sinir yollarının uyarılması ve vücut iç organlarının yansımalarını da içermektedir.
Refleksoloji; ayaklar, eller ve kulaklar üzerindeki spesifik noktalara basınç (masaj) uygulama tekniğidir. Yaklaşık 15-30 dk süren her masaj seansı kişinin ihtiyacına göre haftada 1 uygulanabilmektedir ve farklı hastalıklarda uygulanan seans sayısı; depresyon ve panik atakla 16 seans, bel fıtığında 8-16 seans, migrende 8-20 seans, eklem ağrılarında 8-16 seans uygulanması gibi farklılık göstermektedir.
 |
| Ayakta Yer Alan Noktaların Beden Organları İle İlişkisi |
Refleksolojide masaj genellikle ayaklara uygulanmakta, çünkü ayaklar çok sayıda sinir sonlanması içermektedir ve oldukça duyarlıdır. Ayaklara uygulanan özel ovma hareketleriyle, vücudun belli bölgelerinde bloke olmuş enerji çözülerek, yaşayan her dokuya ve her hücreye yayılır ve bedenin kendi kendisini iyileştirme gücünü harekete geçirir (Köksoy vd. 2008, Tuğay 2010, Aksel Wilhelm 2003, Domenico 2007).
 |
| Elde Yer Alan Noktaların Beden Organları İle İlişkisi |
Literatürde refleksolojinin; anksiyete, panik atak, sınav stresi, depresyon, bel-boyun fıtığı, mide reflüsü, eklem ağrıları, dikkat eksikliği, otizm, serebral palsy (spastik özür), motor gerilik (yürüme bozukluğu), kas rahatsızlıkları ve kireçlenme, migren, hormon sorunları, astım, enürezis, uykusuzluk, hazımsızlık, konuşma bozukluğu gibi farklı sorunların iyileştirilmesinde kullanılabileceği ifade edilmiştir (Köksoy 2008). Özellikle kanserli hastalarda hastalığa veya tedaviye bağlı oluşan ağrı, bulantı (Ross, Hamilton, Macrae, Docherty, Gould & Cornbleet 2002, Stephensen, Weinrich & Tavakoli 2000, Lacey 2002), yorgunluk (Koha-ra, Mıyauchi, Suehiro Ueoka, Takeyama, & Morita, 2004), anksiyete (Stephensen vd. 2000, Lacey 2002), periferal nöropati (Nicholas et al. 2007, Ihn Sook J. 2006.) gibi sorunların azaltılmasında etkili bir yaklaşım olduğu bildirilmiştir.
Sonuçta organizmanın doğal dengesini sağlayarak, bireylerin kendisini, fiziksel, duygusal ve ruhsal bakımdan iyi hissetmesine neden olduğundan ve literatürde zararlı olabilecek bir etkisi bildirilmediğinden sağlık uzmanları sağlıklı ve hasta bireylerin refleksolojiyi kullanmasını önerebilirler.
Doç. Dr. Gülbeyaz CAN
İstanbul Üniversitesi
Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi
gulbeyaz@istanbul.edu.tr
Öğr. Gör. Seda KURT
MSc, Trakya Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü
0 yorum:
Yorum Gönder